طوبى لِمَن لَم تُلهِهِ الأمانِيُّ الكاذِبَةُ؛

خوشا بر آن كه آرزوهاى دورغين سرگرمش نكند!

------------------------------------------------------

يَا ابنَ جُندَبَ! لاتَقُل فِيالمُذنِبينَ مِن أهلِ دَعوَتِكُم إلاّ خَيرا وَاستَكينُوا إلَى‏اللّه‏ِ في تَوفيقِهِم وسَلُوا التَّوبَةَ لَهُم؛

اى پسر جندب! در حقّ گنهكارانى كه اهل دعوتِ شمايند ، جز نيك مگو و[همه] براى توفيق آنان به درگاه خداوند ، زارى كنيد و بازگشت از گناه را برايشان درخواست كنيد.

------------------------------------------------------

يَا ابنَ جُندَبَ! مَن حَرَّمَ نَفسَهُ كَسبَهُ فَإنَّما يَجمَعُ لِغَيرِهِ؛

اى پسر جندب! هر كه خود را از دستاورد خويش [كه دست‏مايه آخرت است] محروم دارد ، آن را براى ديگرى اندوخته است.

------------------------------------------------------

اُرجُ اللّه‏َ رَجاءً لايُجَرّيكَ عَلى مَعصِيَتِهِ وخَفهُ خَوفاً لايُؤيِسُكَ مِن رَحمَتِهِ؛

چندان به خداوند اميدوار باش كه [اين اميد] تو را به نافرمانىِ اونكشانَد ، و چندان از او بيم دار كه [اين بيم] تو را از رحمت او نوميد نسازد.

------------------------------------------------------

قِف عِندَ كُلِّ أمرٍ حَتّى تَعرِفَ مَدخَلَهُ مِن مَخرَجِهِ قَبلَ أن تَقَعَ فيهِ فَتَندَمَ؛

در برابر هر كارى درنگ كن تا [راهِ] درون شدن و برون آمدن از آن را ،
پيش از آن كه در آن وا مانى و پشيمان شوى ، نيك بشناسى.

------------------------------------------------------

إعمَل اليَومَ فِي الدُّنيا بِما تَرجُوا بِهِ الفَوزَ فِي الآخِرَةِ؛

امروز در دنيا كارى كن كه به وسيله آن ، اميد رستگارى در آخرت دارى .

------------------------------------------------------

لِكُلِّ شَيءٍ أساسٌ وأساسُ الإسلامِ حُبُّنا أهلَ البَيتِ؛

هر چيزى را شالوده‏اى است و شالوده اسلام ، دوستدارى ما اهل بيت‏است.

------------------------------------------------------

يَا بنَ النُّعمانِ! إن أردتَ أن يَصفُو لَكَ وُدُّ أخيكَ فَلا تُمازِحَنَّهُ ولاتُمارِيَنَّهُ ولاتباهِيَنَّهُ ولاتُشارَّنَّهُ؛

اى پسر نعمان! اگر مى‏خواهى برادرت با تو در دوستى با صفا [و يك‏دل ]باشد ، با او شوخى مكن و به كشمكش مپرداز و بر او مباهات مفروش وستيزه مجوى.

------------------------------------------------------

لاتَطَّلِع صَديقَكَ مِن سِرِّكَ إلاّ عَلى ما لَوِ اطَّلَعَ عَلَيهِ عَدُوُّكَ لَم يَضُرُّكَ؛

دوستت را بر راز خود آگاه مساز ، مگر آن رازى كه اگر دشمنت هم از آن‏آگاه شود ، زيانى به تو نرسد.

------------------------------------------------------

أكثِروا مِنَ الدُّعاءِ فَإنَّ اللّه‏َ يُحِبُّ مِن عِبادِهِ الَّذينَ يَدعونَهُ؛

بسيار دعا كنيد ؛ زيرا خداوند از ميان بندگانش كسانى را دوست دارد كه او را به دعا بخوانند.

ثَلاثَةٌ تُورِثُ المَحَبَّةَ : الدّينُ وَالتَّواضُعُ وَالبَذلُ؛

سه چيز است كه محبّت مى‏آورد : دين ، فروتنى و بخشش.

------------------------------------------------------

ثَلاثَةٌ تُزري بِالمَرءِ : الحَسَدُ والنَّميمَةُ والطَّيشُ؛

سه چيز است كه مرد را زبون مى‏سازد : رشك ، سخن‏چينى و سبُك‏سرى.

------------------------------------------------------

اَلجَهلُ في ثَلاثٍ : في تَبَدُّلِ الإخوانِ والمُنابَذَةِ بِغَيرِ بَيانٍ والتَجَسُّسِ عَمّا لايَعني ؛

نادانى در سه چيز است : عوض كردن دوستان ، ابراز مخالفت بى‏دليل ، و تجسّس در آنچه سودى ندارد.

------------------------------------------------------

اَلاُنسُ في ثَلاثٍ : فِي الزَّوجَةِ المُوافِقَةِ وَالوَلَدِ البارِّ وَالصِّديقِ المُصافى؛

انس (وآرامش) در سه چيز است : در زن سازگار ، فرزند خوش‏رفتار و دوست باصفاى وفادار.

------------------------------------------------------

ثَلاثَةُ أشياءَ يَحتاجُ النّاسُ طُرّا إلَيها : الأمنُ وَالعَدلُ والخِصبُ؛

سه چيز است كه همگان به آن نياز دارند : امنيّت ، عدالت و فراوانى‏نعمت.

------------------------------------------------------

تَحتاجُ الإخوَةُ فيما بَينَهُم إلى ثَلاثَةِ أشياءَ فَإنِ استَعمَلوها وإلاّ تَبايَنوا وتَباغَضُوا وهِىَ : اَلتّناصُفُ وَالتَّراحُمُ ونَفىُ الحَسَدِ؛

برادران در ميان خود به سه چيز نيازمندند . اگر آنها را به كار بندند [بربرادرى بپايند] ؛ وگرنه از يكديگر جدا شوند و دشمن هم گردند . آن سه چيز عبارت‏اند از : انصاف با يكديگر ، مهربانى با هم و دور كردن حسد.

اَلعالِمُ بِزَمانِهِ لاتَهجُمُ عَلَيهِ اللَّوابِسُ ؛

اشتباهات بر آن كس كه به زمانه خود داناست ، هجوم نمى‏آورد.

------------------------------------------------------

إن شِئتَ أن تُكرَمَ فَلِن وإن شِئتَ أن تُهانَ فَاخشُن؛

اگر مى‏خواهى گرامى‏ات دارند ، نرم‏خو باش ، و اگر مى‏خواهى خوارت شمارند ، درشتى كن.

------------------------------------------------------

مَن أنصَفَ النّاسَ مِن نَفسِهِ رُضِيَ بِهِ حَكَما لِغَيرِهِ؛

هر كه داد مردم را از خود بدهد ، مردم راضى باشند كه اوداور ديگران
شود.

------------------------------------------------------

صَلاحُ حالِ التَّعايُشِ والتَّعاشُرِ مِل‏ءُ مِكيالٍ ثُلثاهُ فِطنَةٌ وثُلثُهُ تَغافُلٌ؛

اصلاح وضع همزيستى و سازگارى مردم با يكديگر [مانند] پيمانه پُرى است كه دو سومش هوشمندى و يك سومش ناديده گرفتن [و چشمپوشى از خطاى ديگران] است.

------------------------------------------------------

فَوتُ الحاجَةِ خيرٌ من طَلَبِها مِن غَيرِ أهلِها؛

برآورده نشدن حاجت ، بهتر از درخواست آن از نااهل است.

------------------------------------------------------

بَرّوا آبائَكُم يَبَرَّكُم أبناؤُكُم وعِفُّوا عَن نِساءِ النّاسِ تَعِفَّ نِساؤكُم؛

به پدرانتان نيكى كنيد تا پسرانتان به شما نيكى كنند ، و از زنان مردم ، دامن پاك داريد تا زنانتان پاكْ دامن باشند.

------------------------------------------------------

تَصافَحوا ؛ فَإنَّها تَذهَبُ بِالسَّخيمَةِ ؛

به يكديگر دست دهيد ، كه كينه را از ميان مى‏برد.

------------------------------------------------------

إتَّقِ اللّه‏َ بَعضَ التُّقى وإن قَلَّ ودَع بَينَكَ و بَينَهُ سِترا وإن رَقَّ؛

از خداوند ، به نوعى ، هر چند اندك باشد ، پروا كن و ميان خود و او پرده‏اى ، هر چند نازك ، بياويز.

اَلعامِلُ عَلى غَيرِ بَصيرَةٍ كَالسائِرِ عَلى غَيرِ طَريقٍ فَلا تَزيدُهُ سُرعَةُ السَّيرِ إلاّبُعدا؛

عمل كننده بى‏بصيرت ، مانند رونده به بيراهه است و شتابش در رفتن ، جز بر دورى او از مقصد نيفزايد.

------------------------------------------------------

مَن ساءَ خُلُقُهُ عَذَّبَ نَفسَهُ؛

هر كه بد خوى شود ، خود را شكنجه دهد.

------------------------------------------------------

إذا رَأَيتُمُ العَبدَ يَتَفَقَّدُ الذُّنوبَ مِنَ النّاسِ ناسِيا لِذَنبِهِ فَاعلَمُوا أنَّهُ قَد مُكِرَ بِهِ؛

هرگاه ديديد بنده‏اى به گناهان مردم پرداخته و گناه خود را فراموش كرده است ، بدانيد گرفتار مكر شده است.

------------------------------------------------------

اَلطّاعِمُ الشاكِرُ لَهُ مثلُ أجرِ الصائِمِ المُحتَسِبِ؛

آن‏كه نعمت خوردن را شكر مى‏گزارد ، پاداشى مانند روزه‏دارِ حسابْ شمار مى‏بَرَد.

------------------------------------------------------

أفضَلُ العِبادَةِ العِلمُ بِاللّه‏ِ والتَّواضُعُ لَهُ؛

بهترينِ عبادت‏ها شناخت خدا و فروتنى كردن براى اوست .

-----------------------------------------------------

إنَّ لِكُلِّ شَيءٍ زَكاةٌ و زكاةُ العِلمِ أن يُعَلِّمَهُ أهلَهُ؛

هر چيز را زكاتى است و زكات دانش ، آن است كه آن را به شايستگانش بياموزند.

------------------------------------------------------

لِداوودَ الرَّقِّيِّ : تُدخِلُ يَدَكَ في فَمِ التِّنِّينِ إلَى المِرفَقِ خَيرٌ لَكَ مِن طَلَبِ الحَوائِجِ إلى من لَم يَكُن لَهُ وكانَ؛

به داوود رقّى فرمود : «اگر دستت را تا آرنج به كام اژدها فرو كنى براى‏تو بهتر از آن است كه از نوكيسه‏اى ، حاجت بخواهى» .

------------------------------------------------------

أنفَعُ الأشياءِ لِلمَرءِ سَبقُهُ النّاسَ إلى عَيبِ نَفسِهِ؛

سودمندترينِ چيز براى مرد ، آن است كه در جستن عيب خويش‏بر ديگر مردم ، پيشى گيرد.

أروَحُ الرَّوحِ اليَأسُ مِنَ النّاسِ؛

آسودگىْ‏بخش‏ترينِ آسايش‏ها ، بُريدن اميد از مردم است.

------------------------------------------------------

أحَبُّ إخواني إلَىَّ مَن أهدى إلَىَّ عُيُوبى؛

محبوب‏ترينِ دوستانم نزد من ، كسى است كه عيب‏هايم را به من هديه كند.

------------------------------------------------------

مُجامَلَةُ النّاسِ ثُلثُ العَقلِ؛

خوش‏رفتارى با مردم ، يك سومِ خرد است.

------------------------------------------------------

لاخَيرَ في صُحبَةِ مَن لَم يَرَ لَكَ مِثلَ الَّذي يَرى لِنَفسِهِ؛

در دوستى با كسى كه تو را همْ‏مصلحت با خود نبيند ، خيرى نيست.

------------------------------------------------------